Ralf Knegtmans
Uitgeverij Boom, Amsterdam
Recensie geschreven voor Female Factor
Diversiteit is een populair onderwerp. Als vrouw in de IT weet ik wat het is om een minderheid te zijn. Het boek van Ralf Knegtmans belooft een breed overzicht van diversiteit, over meerdere vormen van diversiteit en uit verschillende invalshoeken. Het is geschreven door een blanke, hoogopgeleide man, het prototype van de gevestigde orde. Geen ervaringsdeskundige van binnenuit dus, maar wel de kant waar de trend naar meer diversiteit vandaan moet komen.
Het boek biedt een interessante verzameling aan informatie met betrekking tot diversiteit. Het bevat theorie en onderzoeksresultaten over diversiteit van geslacht, leeftijd en etniciteit, de drie vormen van diversiteit die als rode draad door het boek lopen. Deze worden afgewisseld door interviews met ervaringsdeskundigen, zowel vanuit de bedrijfstop als uit de diversiteitspool zelf. Daarnaast worden tips gegeven aan zowel het diverse talent als de leidinggevenden en HR-managers die dat diverse talent moeten aannemen en managen. Dit alles biedt een goed overzicht van de huidige status en het vooruitzicht van diversiteit op de werkvloer.
De verzameling aan wetenschappelijke informatie suggereert een objectieve kijk op diversiteit. Regelmatig geeft de auteur echter zijn eigen visie tussendoor. Daardoor is niet altijd duidelijk wat een feit is en wat een mening. Veel van de onderzoeken (niet allemaal) tonen de meerwaarde van diversiteit aan, maar Knegtmans zegt daarbij steeds dat hij diversiteit ‘gewoon belangrijk’ vindt. Ach, anders schrijf je er ook geen boek over vol, natuurlijk. Maar is het onderzoek dan niet belangrijk?
Het boek is niet erg makkelijk leesbaar. Regelmatig moest ik zinnen opnieuw lezen, omdat de zinsconstructie niet direct duidelijk was. Er staan net wat te veel taalslordigheden in, zoals grammaticafouten, overbodig spatiegebruik en dubbele woorden. Een proeflezer had die er zeker uitgehaald. Ook wordt er vrij veel jargon en onnodig Engels gebruikt. Het woord gutsy komt een aantal keer voor, zelfs in verschillende interviews. Een favoriet van de auteur, en daarom voor de geinterviewden ingevuld? Of is het jargon in de ondervraagde kringen? Ik kende het niet.
Soms gaat de schrijver wat te kort door de bocht. Het meest frappante voorbeeld hiervan is zijn betoog over hiërarchie. Bij diversiteit dient men open te staan voor perspectieven van anderen, en teveel hiërarchie in het bedrijf staat dat in de weg, vertelt hij. Als voorbeeld noemt hij een Zuid-Koreaans vliegtuigongeluk. De gezagvoerder had een fout gemaakt die zijn assistent wel had opgemerkt, maar door de hiërarchische Zuid-Koreaanse cultuur durfde hij dit niet duidelijk te zeggen. Het gevolg: het vliegtuig stortte neer, met meer dan 200 doden. Hiërarchie is dus slecht, gevaarlijk zelfs, aldus Knegtmans. Is de Zuid-Koreaanse cultuur dan slecht? Moet je bij diversiteit niet juist openstaan voor die culturele verschillen?
Ik stel me zo voor dat in een soortgelijk boekje in Zuid-Korea een betoog wordt gehouden voor een duidelijke bedrijfsstructuur en rolverdeling. Wellicht halen ze een voorbeeld aan van een Nederlandse, platte organisatie. Door het eeuwige polderen wordt een beslissing te laat genomen, met een vreselijk ongeluk als gevolg. “Zie je,” zeggen ze dan, “gebrek aan hiërarchie is slecht!” Om het voorbeeld hierboven maar even in een ander perspectief te plaatsen.
Inhoudelijk is het zeker een interessant boek, maar bovengenoemde minpunten vormen drempels voor de leesbaarheid en geloofwaardigheid. Als enkele kritische proeflezers eens gewapend met rode pen door het boek heen gaan, geloof ik dat de volgende editie een goed en waardevol document kan zijn over diversiteit.
Naschrift: Naar aanleiding van deze recensie heeft de schrijver contact met me opgenomen. De gerecenseerde versie blijkt de eerste druk te zijn. De schrijver heeft mij de tweede druk opgestuurd, waarin de taal- en typfouten zijn verbeterd.