Cadeaus geven of krijgen? Verjaardagen rond de wereld

Ik hoor Nederlanders wel eens zeggen dat wij geen echte cultuur, geen rituelen hebben. Maar als je goed let op wat mensen doen op de mijlpalen van hun leven (geboorte, verjaardag, huwelijk, dood), zie je genoeg rituelen. Het is interessant om deze rituelen te vergelijken met de buitenlandse equivalenten. Tijdens mijn reizen ben ik wel wat internationale verjaardagsfeestjes tegengekomen. Hieronder wat highlights.

In Rusland was ik op het verjaardagsfeestje van een vriend van een Russische vriend. Hij werd 18, een bijzondere leeftijd in Rusland. We sloegen het avondeten over voor we gingen, en toen we aankwamen wist ik waarom. De ouders van de jarige job hadden 2 dagen in de keuken gestaan, voor gegrilde kip, salades, vanalles. Maar de ouders zelf waren er niet; nee, die waren naar hun dacha (volkstuinhuisje) gegaan, zodat zoonlief ongestoord kon feesten. Het standaard cadeau was een fles wodka, en elke fles werd meteen opengetrokken om met een luid ‘nazdarovje’ het zoveelste borrelglaasje achterover te gooien. Dit all-you-can-eat-and-drink-festijn ging door tot in de vroege ochtend.

In Noorwegen gingen mijn Noorse vriendin en ik eerst naar de supermarkt om onze alcoholische drankjes te kopen, voor we naar het feest gingen. Het was een dinerfeestje. OP tafel stonden vooral salades. Iedereen had een tasje bij zich met zijn eigen drank. Sommigen hadden een stapen blikjes naast hun bord staan. Je zag precies wie er hoeveel van plan was te drinken die avond. Drankjes werden niet gedeeld of geruild. Op een ander feestje, een barbecue, nam iedereen zelfs zijn eigen vlees mee! En niet dat het dan vervolgens gedeeld werd met iedereen, nee, je at wat je zelf meegenomen had. Omdat mijn vriendin niet zoveel geld had, hadden wij een pak van 10 hotdogs. Dus we aten de hele avond hotdogs. Een meisje had een bord met plakjes tomaat en mozzarella voor zich staan, met een twinkeling in haar ogen die zei ‘Van mij, van mij!’ Ok, vlees en alcoholische drankjes zijn erg duur in Noorwegen. Toch had ik delen gezelliger gevonden.

In Thailand viert men zijn verjaardag eigenlijk niet, al gebeurt het onder westerse invloed meer en meer. Op hun verjaardag gaan mensen ‘tam bun’, ‘goed doen’. Als boeddhisten geloven ze dat je credits krijgt voor een beter volgend leven, elke keer als je iets goeds voor anderen doet. Toen mijn gastzusje jarig was, gingen we met een pickup truck vol met kleding en eten naar een arm dorpje in de buurt, en gaven het aan de kinderen daar. Dit vond ik een mooie manier van je verjaardag vieren. Overigens, als je hier je verjaardag ‘op z’n westers’ viert, met cadeautjes, worden de cadeautjes pas na het feestje uitgepakt. Voor het geval je gezichtsuitdrukking net niet helemaal blij en dankbaar genoeg is bij het uitpakken. Dat zou een afgang zijn voor de gever.

In Argentinië beginnen feestjes pas na middernacht, en gaan ze door tot 6 uur ‘s ochtends. Het feestje waar ik was in Cordoba werd gehouden in de achtertuin van een studentenhuis. Er was muziek, drank en wat snacks. Mensen brachten zelf flessen wijn mee, of Fernet (een alcoholisch drankje dat met cola gemixt wordt) en deze flessen werden op een tafel in het midden van de tuin gezet. Iedereen danste, vooral de mannen.

In China gingen we naar een restaurant voor de verjaardag van een vriend van me. We hadden lekker eten en drankjes, en hij betaalde de rekening. Er werden wat cadeautjes gegeven en uitgepakt. Na het eten namen we een taxi naar een karaokeclub, waar we een kamer huurden. Een fles whiskey werd besteld, samen met een fles groene ijsthee, om te mixen, en al snel had iedereen genoeg zelfvertrouwen om die microfoon vast te houden. Pas later kwam ik er achter dat die vriend van me pas een week later jarig was. Hij zei dat je je verjaardag wel voor de dag zelf kon vieren, maar niet erna. Grappig, ik heb zelf het tegenovergestelde gevoel.

Een Nederlandse vriend van me van Surinaamse afkomst vierde zijn verjaardag bij hem thuis, met familie en vrienden. Zijn tante (zelf afwezig) had haar fameuze roti gemaakt, met heel veel verschillende gerechten. Heerlijk! Wat me opviel was dat iedereen zich gedroeg alsof ie thuis was; men zat niet stil op de bank, maar was met z’n eigen dingen bezig, met z’n laptop of met elkaar. Ook feliciteerde iedereen iedereen, iets waarvan ik dacht dat het Nederlands was, maar wellicht is dat hun Nederlandse kant.

Vergeleken met deze verschillende feeststijlen kan ik het Nederlandse verjaardagsritueel duidelijk aftekenen. Op het gemiddelde Nederlandse feestje nodigen we wat vrienden thuis uit, op de eerste weekenddag na je echte verjaardag, om een uur of 9. Gasten krijgen eerst koffie of thee en een stuk taart, en daarna (alcoholische) dranken en kleine snacks zoals pinda’s en toastjes met eiersalade. Mensen zitten op de bank of rond de tafel, en praten. Er staat wat zachte achtergrondmuziek op. Er worden cadeaus gegeven die meteen worden uitgepakt en aan iedereen getoond. Geld wordt gegeven in een envelop, die dicht blijft tot het feest voorbij is.

Mijn ideale verjaardagsfeestje is een combinatie van bovenstaande varianten. Er moet heel veel eten en drinken zijn, dingen die ik zelf het allerlekkerst vind, alles zelfgemaakt en voor elk wat wils. Liefst zitten de gasten niet statisch in een kringetje op de bank. En iets goeds door voor anderen is natuurlijk altijd een goed idee.

This entry was posted in Cultuur and tagged , , , , , . Bookmark the permalink.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.